Scheda 09 - I grandi compositori

I più grandi compositori veronesi, Pochi i sà che el legnaghese Antonio Salieri l'era a la corte de Teresa d'Austria o che Carlo Pedrotti l'è stà diretòr al teatro italiàn de Amsterdam o che Giuseppe Gazzaniga l'è stà fonte de ispirassiòn par Mozart. In questa scheda alcune informassioni che pol essarte utili par scominsiàr le to riçerche musicali





Antonio Salieri
Nato a Legnago el 18 agosto 1750. Rimasto orfano e trasferido a Venessia, 'ndoe l'è riussì a deventàr sempre piassé bravo co' i so studi musicali. A 16 ani el primo esordio a Viena nel 1770 con l'opera "Le done leterade". Nel 1776 l'avéa inaugurà el Teatro ala Scala fato ricostruìr da Teresa d'Austria de Milàn con "l'Europa riconossuda". Nel 1778, a la morte del Maestro Bonno, gh'è stà conferido l'incarico de Maestro de Capela e Compositòr de Corte. Nel 1784 l'à sostituì Gluck ne la composission del'Opera "Le Danaides" rapresentada a Parigi. Dal 1790 el s'era dedicà al'insegnamento, ma intensa l'è stà anca la sò atività de organisadòr. Colpido da sventure familiari e malandose ai oci, dopo el 1821 l'avéa dato segni de squilibrio mentàl. Morto a Viena el 7 majo 1825.



Giuseppe Gazzaniga
Nato a Verona el 5 otobre 1743. I sò studi iè andà avanti ben a Venessia e Napoli e a 25 ani l'à esordido con l'intermeso "El Barone de Trocchia". Altro grosso sucesso col "Finto orbo" opera composta par el teatro de Corte de Viena su libreto de Da Ponte. Altri sucessi a le Corti de Monaco e Dresda e in vari teatri europei. L'è stado anca Maestro de Capela nel domo de Urbino e de Crema 'ndoe l'è rimasto fin quando l'è morto el 1° febràr 1818. El s'à dedicà ala composissión sacra, oratorill, teatràl e strumentàl. La sò opera più famosa l'è stà "Don Giovani Tenorio o meio el Convitato de Piera" che anca Mozart l'à conossudo e da 'ndoe l'à ciapà spunto par la sò prima sèna del sò "Don Gioàni".



Carlo Pedrotti
Nato a Verona el 12 Novembre 1817. Dopo èssar stà diretòr del Teatro Italiàn de Amsterdam l'è tornado a Verona 'ndoe el sà dedicado al'insegnamento e ala composission. Inoltre, maestro  e diretòr d'orchestra al Teatro Regio de Torìn 'ndoe la ricoperto la carica de Diretòr del'Istituto Musical de Pesaro. La sò opera de me magiòr sucesso l'è stà "Tuti in maschera". Brao anca come compositor, diretor d'orchestra, insegnate e animator cultural. A Torin l'avéa fondà e direto el Liceo Musical e a Pesaro l'avéa organisado l'Istituto Musicàl voludo da Rossini. Tornado a Verona el s'à suicidado butandose nel'Adese dal Ponte dela Vitoria el 16 otobre 1893.